第二十九篇 太阴阳明论
本篇要点: 一:论述了太
![](shanzha/yin.jpg)
、
![](shanzha/yang.jpg)
明表里两经在
![](shanzha/yin.jpg)
![](shanzha/yang.jpg)
异位、虚实逆从等方面的不同变化,进而推至三
![](shanzha/yin.jpg)
三
![](shanzha/yang.jpg)
六经极其所属脏腑的发病规律;外感六
![](shanzha/yin2.jpg)
之
![](shanzha/xie2.jpg)
则
![](shanzha/yang.jpg)
受而多病在六腑,饮食起居不节则
![](shanzha/yin.jpg)
受之多病在五脏。
二:脾不主时,是因其属土,位居中央,分旺于四时以长四脏。
三:脾主四肢,是由于脾为胃行其津
![](shanzha/ye.jpg)
以濡养四肢,脏腑亦各因脾经而受气于
![](shanzha/yang.jpg)
明,脾病则四肢不用。
原文与译文: 黄帝问曰:太
![](shanzha/yin.jpg)
![](shanzha/yang.jpg)
明为表里,脾胃脉也。生病而异者何也?
黄帝问道:太
![](shanzha/yin.jpg)
、
![](shanzha/yang.jpg)
明两经,互为表里,是脾胃所属的经脉,而所生的疾病不同,是什么道理?
岐伯对曰:
![](shanzha/yin.jpg)
![](shanzha/yang.jpg)
异位,更虚更实,更逆更从,或从内或从外,所从不同,故病异名也。
岐伯回答说:太
![](shanzha/yin.jpg)
属
![](shanzha/yin.jpg)
经,
![](shanzha/yang.jpg)
明属
![](shanzha/yang.jpg)
经,两经循行的部位不同,四时的虚实顺逆不同,病或从内生,或从外入,发病原因也有差异,所以病名也就不同。
帝曰:愿闻其异状也。
黄帝道:我想知道它们不同的情况。
岐伯曰:
![](shanzha/yang.jpg)
者天气也,主外;
![](shanzha/yin.jpg)
者地气也,主内。故
![](shanzha/yang.jpg)
道实,
![](shanzha/yin.jpg)
道虚。故犯贼风虚
![](shanzha/xie2.jpg)
者
![](shanzha/yang.jpg)
受之,食饮不节,起居不时者,
![](shanzha/yin.jpg)
受之。
![](shanzha/yang.jpg)
受之则入六腑,
![](shanzha/yin.jpg)
受之则入五脏。入六腑则身热不时卧,上为
![](shanzha/chuan.jpg)
呼;入五脏则瞋满闭
![](shanzha/sai.jpg)
,下为飧
![](shanzha/xie.jpg)
,久为肠澼。故喉主天气,咽主地气。故
![](shanzha/yang.jpg)
受风气,
![](shanzha/yin.jpg)
受
![](shanzha/shi.jpg)
气。
岐伯说:人身的
![](shanzha/yang.jpg)
气,犹如天气,主卫互于外;
![](shanzha/yin.jpg)
气,犹如地气,主营养于内。所以
![](shanzha/yang.jpg)
气
![](shanzha/xing.jpg)
刚多实,
![](shanzha/yin.jpg)
气
![](shanzha/xing.jpg)
柔易虚。凡是贼风虚
![](shanzha/xie2.jpg)
伤人,外表
![](shanzha/yang.jpg)
气先受侵害;饮食起居失调,内在
![](shanzha/yin.jpg)
气先受损伤。
![](shanzha/yang.jpg)
分受
![](shanzha/xie2.jpg)
,往往传入六腑;
![](shanzha/yin.jpg)
气受病,每多累及五脏。
![](shanzha/xie2.jpg)
入六腑,可见发热不得安卧,气上逆而
![](shanzha/chuan.jpg)
促;
![](shanzha/xie2.jpg)
入五脏,则见脘腹
![](shanzha/zhang.jpg)
满,闭
![](shanzha/sai.jpg)
不通,在下为大便
![](shanzha/xie.jpg)
泻,病久而产生痢疾。所以喉司呼吸而通天气,咽
![](shanzha/tun.jpg)
饮食而连地气。因此
![](shanzha/yang.jpg)
经易受风
![](shanzha/xie2.jpg)
,
![](shanzha/yin.jpg)
经易感
![](shanzha/shi.jpg)
![](shanzha/xie2.jpg)
。
故
![](shanzha/yin.jpg)
气从足上行至头,而下行循臂至指端;
![](shanzha/yang.jpg)
气从手上行至头,而下行至足。故曰
![](shanzha/yang.jpg)
病者上行极而下,
![](shanzha/yin.jpg)
病者下行极而上。故伤于风者上先受之,伤于
![](shanzha/shi.jpg)
者,下先受之。
手足三
![](shanzha/yin.jpg)
经脉之气,从足上行至头,再向下沿臂膊到达指端;手足三
![](shanzha/yang.jpg)
静脉之气,从手上行至头,再向下行到足。所以说,
![](shanzha/yang.jpg)
经的病
![](shanzha/xie2.jpg)
,先上行至极点,再向下行;
![](shanzha/yin.jpg)
经的病
![](shanzha/xie2.jpg)
,先下行至极点,再向上行。故风
![](shanzha/xie2.jpg)
为病,上部首先感受;
![](shanzha/shi.jpg)
![](shanzha/xie2.jpg)
成疾,下部首先侵害。
帝曰:脾病而四肢不用何也?
黄帝道:脾病会引起四肢功能丧失,这是什么道理?
岐伯曰:四肢皆禀气于胃而不得至经,必因于脾乃得禀也。今脾病不能为胃行其津
![](shanzha/ye.jpg)
,四肢不得禀水谷气,气
![](shanzha/ri.jpg)
以衰,脉道不利,筋骨肌内,皆无气以生,故不用焉。
岐伯说:四肢都要承受胃中水谷
![](shanzha/jing.jpg)
气以濡养,但胃中
![](shanzha/jing.jpg)
气不能直接到达四肢经脉,必须依赖脾气的传输,才能营养四肢。如今脾有病不能为胃输送水谷
![](shanzha/jing.jpg)
气,四肢失去营养,则经气
![](shanzha/ri.jpg)
渐衰减,经脉不能畅通,筋骨肌
![](shanzha/rou.jpg)
都得不到濡养,因此四肢便丧失正常的功能了。
帝曰:脾不主时何也?
黄帝道:脾脏不能主旺一个时季,是什么道理?
岐伯曰:脾者土也。治中央,常以四时长四脏,各十八
![](shanzha/ri.jpg)
寄治,不得独主于时也。脾脏者常着胃土之
![](shanzha/jing.jpg)
也。土者生万物而法天地,故上下至头足不得主时也。
岐伯说:脾在五行中属土,主管中央之位,分旺于四时以长养四脏,在四季之末各寄旺十八
![](shanzha/ri.jpg)
,故脾不单独主旺于一个时季。由于脾脏经常为胃土传输水谷
![](shanzha/jing.jpg)
气,譬如天地养育万物一样无时或缺的。所以它能从上到下,从头到足,输送水谷之
![](shanzha/jing.jpg)
于全身各部分,而不专主旺于一时季。
帝曰:脾与胃以膜相连耳,而能为之行其津
![](shanzha/ye.jpg)
何也?
黄帝道:脾与胃仅以一膜相连,而脾能为胃转输津
![](shanzha/ye.jpg)
,这是什么道理?
岐伯曰:足太
![](shanzha/yin.jpg)
者三
![](shanzha/yin.jpg)
也,其脉贯胃,属脾,络溢,故太
![](shanzha/yin.jpg)
为之行气于三
![](shanzha/yin.jpg)
。
![](shanzha/yang.jpg)
明者表也,五脏六腑之海也,亦为之行气于三
![](shanzha/yang.jpg)
。脏腑各因其经而受气于
![](shanzha/yang.jpg)
明,故为胃行其津
![](shanzha/ye.jpg)
。四肢不得禀水谷气,
![](shanzha/ri.jpg)
以益衰,
![](shanzha/yin.jpg)
道不利,筋骨肌
![](shanzha/rou.jpg)
,无气以生,故不用焉。
岐伯说:足太
![](shanzha/yin.jpg)
脾经,属三
![](shanzha/yin.jpg)
,它的经脉贯通到胃,连属于脾,环绕咽喉,故脾能把胃中水谷之
![](shanzha/jing.jpg)
气输送到手足三
![](shanzha/yin.jpg)
经;足
![](shanzha/yang.jpg)
明胃经,为脾经之表,是供给五脏六腑营养之处,故胃也能将太
![](shanzha/yin.jpg)
之气输送到手足三
![](shanzha/yang.jpg)
经。五脏六腑各通过脾经以接受胃中的
![](shanzha/jing.jpg)
气,所以说脾能为胃运行津
![](shanzha/ye.jpg)
。如四肢得不到水谷经气的滋养,经气便
![](shanzha/ri.jpg)
趋衰减,脉道不通,筋骨肌
![](shanzha/rou.jpg)
都失却营养,因而也就丧失正常的功用了。
m.sHAnZxS.coM